Barbara Graas greep vijftig jaar terug eerste Nederlandse damtitel bij de vrouwen.
Onderstaand krantenartikel van 15 juli 2023 uit de Zaanlander ontving ik maandagmiddag 24 juli van Mevr. Geuke uit Assendelft waar ik op bezoek was.
Het dammen na halve eeuw nog lang niet beu.
Ze is niet meer zo fanatiek als ze vroeger was, maar de liefde voor het dammen is bij Barbara Graas (71) nog lang niet over. Vijftig jaar na het behalen van de eerste nationale vrouwentitel is de Wormerveerse nog altijd behoorlijk actief. "Ik kom soms een opstelling tegen die ik nog nooit heb gehad."
Wormerveer. Het lijkt een beetje op een reis terug in de tijd. Damster Barbara Graas uit Wormerveer kan op haar tablet of laptop vele door haar gespeelde wedstrijden naspelen. In een van de apps die ze hiervoor gebruikt staan er liefst 743 officiële wedstrijden klaar om opnieuw gespeeld te worden. Van NK's tot WK's en andere internationale wedstrijden, alles staat er tussen. Maar ze gebruikt de apps, die de ouderwetse partijenboekjes hebben vervangen, niet om nostalgische redenen. "Ik gebruik het als ik mij voorbereid op wedstrijden, dan kan ik tegenstanders analyseren. Even kijken wat ze bij een bepaalde opstelling doen. Maar zij gebuiken dit zelf natuurlijk ook. Ik vind het daarom vooral ook gewoon leuk om dit te doen."
Dat ze het dammen zo leuk zou vinden, had ze als tiener nooit gedacht. Graas kwam per toeval in aanraking met de sport, vertelt ze. "We hadden een tussenuur op de middelbare school en ik ging mee met een vriendin. Ze stelde voor om te gaan dammen. Ze vertelde dat ze dat ze les kreeg van Joop Geuke uit Assendelft, een bekende naam in de damsport. Ik vond het leuk en ik ging thuis tegen mijn vader dammen. Van mijn broer kreeg ik voor mijn verjaardag een damboekje. Zo is het eigenlijk begonnen."
Moskou
De partijen die ze ruim een halve eeuw geleden tijdens het eerste NK dammen voor vrouwen speelde, zijn ook in database terug te vinden. Al kan de Wormerveerse zich zonder die digitale hulp ook nog veel herinneren van dat toernooi, dat destijds in Amsterdam werd gehouden. Ze weet nog hoe ze zonder al te hoge verwachtingen naar Amsterdam ging voor de eerste speeldag. "Ik was benieuwd wie er zou meedoen. Van alle vrouwen die meespeelden, kende ik er toen nog maar eentje. Dat was Eef Nieuwenhuizen. Ik dacht eerlijk gezegd dat zij op haar sloffen Nederlands kampioen zou worden, want zij had ontzettend veel ervaring. Ze kreeg les van internationaal grootmeester Geert van Dijk, echt een topper. Maar tot mijn verrassing won ik ineens." Met slechts een remise en verder louter overwinningen werd Graas de eerste Nederlands kampioen dammen bij de vrouwen. Ze verdedigde haar titel met succes, een jaar later moest ze alleen Nieuwenhuizen voor zich dulden. "In dat jaar moest ik examen doen voor school, dat speelde toch wel mee."
In de jaren daarna was ze echter weer meermaals de beste. Ze speelde in die tijd veel mooie partijen, zowel op het nationale als het internationele podium. Vooral de partijen tegen de Russin Elena Mikhailovskaya, die in haar damcarrière vijf wereldtitels won, staan Graas nog bij. "Zij was veruit de beste. We hadden een enorm goede band. Zij kwam als ze in Nederland moest spelen regelmatig bij mij thuis. Ik ben ook nog wel eens bij haar thuis geweest, ze woonde in een appartement in Moskou. Het was die tijd heel bijzonder dat ik als buitenstaander daar mocht komen", doelt ze op het IJzeren Gordijn dat toen nog in Europa hing. Ik heb een keertje van haar gewonnen op een WK in Amsterdam. Ik werd in die partij door haar weggedrukt, maar daardoor kwam zij als het ware te ver naar voren te staan. Het tij keerde en ik won. Ik was toen zo blij dat op de terugweg op het verkeerde station uitstapte." Graas koestert verder dierbare herinneringen aan de internationale toernooien die ze speelde in onder meer Belarus, Mongolië, Estland, Letland, China en Thailand. Nog dierbaarder zijn de vriendschappen die ze in die tijd opbouwde, zoals met Iepie Poepjes-Koopman. "Zij damt ook nog. Als ze naar hier komt, gaan we in de avond dammen. Dan moet alleen wel de aftelklok aan, want anders praten we veel te veel", lacht ze.
Ingehaald
In de loop der jaren werd Graas in eigen land overvleugeld door andere speelsters. "Ik werd gewoon ingehaald, zo simpel is het. Er kwamen in die tijd steeds meer Russinnen en Oekraïners die voor Nederland mochten uitkomen. Later werd het mijn doel op het NK om niet als laatste te eindigen. Dat is gelukt." Tegenwoordig merkt ze dat ze het soms steeds lastiger vindt om tegen goede jonge speelsters te dammen. "Die jonge meiden zien alles veel sneller dan ik. Dingen waar ik tien minuten over doe, doen zij in een minuut. Ik heb wat minder 'power'. Zo diep nadenken en zo lang concentreren is erg inspannend. Ik kan dat niet meer opbrengen." Graas is nooit gestopt met dammen: ze neemt nog altijd deel aan competities en toernooien en is wekelijks te vinden bij Damcombinatie Zaanstreek, Die club ontstond in 2006 toen de Krommeniese damvereniging, waarvan Graas als tiener al lid was, fuseerde met andere Zaanse clubs. Ze fietst wekelijks met plezier naar Zaandam. "Ik geef er niet meer alles voor op, maar ik vind het nog steeds heel leuk om te doen. Ik kom soms na vijf of zes zetten een opstelling tegen die ik nog nooit eerder heb gehad. Elk potje is anders." Het wekelijks spelen heeft nog een voordeel, vertelt ze. "Doordat ik er elke keer naartoe fiets, blijf ik in beweging. En een verliespartij kan ik op de terugweg even verwerken."
Barbara Graas heeft in haar lange damloopbaan een mooi palmares opgebouwd. De Wormerveerse, die haar hoogtijdagen in de jaren '70 beleefde, werd in totaal vijf keer Nederlands kampioen (1973, 1974, 1976-1978) en stond meermaals op het podium. De laatste keer was in 1994, toen ze brons pakte, In 1976 pakte ze zilver op het WK. In 1974, 1975 en 1977 ging ze er met WK-brons vandoor.
